ബംഗ്ലാദേശിലെ പുറത്താക്കപ്പെട്ട മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി ഷെയ്ഖ് ഹസീനയ്ക്ക് വധശിക്ഷ വിധിച്ചതിന് പിന്നാലെ, അവരെ ഉടൻ കൈമാറണമെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട് ബംഗ്ലാദേശ് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം ഔദ്യോഗികമായി ഇന്ത്യയെ സമീപിച്ചു. ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിലുള്ള കുറ്റവാളി കൈമാറ്റ ഉടമ്പടി അനുസരിച്ച് ഒളിച്ചോടിയ പ്രതിയെ തിരികെ നൽകാൻ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ‘ബന്ധിത കടമ’ ഉണ്ടെന്നും ബംഗ്ലാദേശ് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം ഇന്ത്യയ്ക്ക് അയച്ച കത്തിൽ വ്യക്തമാക്കി.

2024 ജൂലൈ-ഓഗസ്റ്റ് മാസങ്ങളിൽ വിദ്യാർത്ഥികളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടന്ന കലാപം അതിക്രൂരമായി അടിച്ചമർത്തിയതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മനുഷ്യരാശിക്കെതിരായ കുറ്റകൃത്യങ്ങൾക്ക് ഷെയ്ഖ് ഹസീനയെ ഉത്തരവാദിയായി കണ്ടുകൊണ്ടാണ് അന്താരാഷ്ട്ര കുറ്റകൃത്യ ട്രൈബ്യൂണൽ (ICT) വധശിക്ഷ വിധിച്ചത്. മാസങ്ങൾ നീണ്ട വിചാരണയ്ക്ക് ശേഷമാണ് കോടതി ഈ വിധി പ്രഖ്യാപിച്ചത്. വധശിക്ഷ കൂടാതെ, രാജ്യത്തിനുള്ളിലെ ഹസീനയുടെ എല്ലാ സ്വത്തുക്കളും കണ്ടുകെട്ടാനും ട്രൈബ്യൂണൽ ഉത്തരവിട്ടു. മുൻ ആഭ്യന്തരമന്ത്രി അസദുസ്സമാൻ ഖാൻ കമാലിനും വധശിക്ഷ ലഭിച്ചു. അതേസമയം, കൂട്ടുപ്രതിയായിരുന്ന മുൻ പോലീസ് മേധാവി ചൗധരി അബ്ദുള്ള അൽ-മാമുന് കുറ്റം സമ്മതിച്ച് മാപ്പുസാക്ഷിയായതിനെ തുടർന്ന് അഞ്ച് വർഷത്തെ തടവ് മാത്രമാണ് ശിക്ഷ ലഭിച്ചത്.

വിധിന്യായത്തിന് തൊട്ടുപിന്നാലെയാണ് ബംഗ്ലാദേശ് വിദേശകാര്യ മന്ത്രാലയം ഇന്ത്യയ്ക്ക് കത്തയച്ചത്. കത്തിൽ പറയുന്ന പ്രധാന കാര്യങ്ങൾ:

ഒളിച്ചോടിയ കുറ്റവാളികൾ: ഹീനമായ കുറ്റകൃത്യങ്ങളിൽ ശിക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഷെയ്ഖ് ഹസീനയ്ക്കും അസദുസ്സമാൻ ഖാൻ കമാലിനും അഭയം നൽകുന്നത് ‘അങ്ങേയറ്റം സൗഹൃദപരമല്ലാത്ത പ്രവൃത്തിയായും നീതിയെ അപമാനിക്കുന്നതായും’ കണക്കാക്കും.

ഉടമ്പടിപരമായ കടമ: “ഈ രണ്ട് വ്യക്തികളെയും ഉടൻ നാടുകടത്തി ബംഗ്ലാദേശ് അധികാരികൾക്ക് കൈമാറാൻ ഞങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ സർക്കാരിനോട് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിൽ നിലവിലുള്ള കുറ്റവാളി കൈമാറ്റ ഉടമ്പടി ഇത് ഇന്ത്യയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അത്യാവശ്യവും നിർബന്ധിതവുമായ കടമയാക്കുന്നു.”

നിലവിൽ 78 വയസ്സുള്ള ഹസീന കഴിഞ്ഞ വർഷം അധികാരം നഷ്ടപ്പെട്ടതിന് ശേഷം ഇന്ത്യയിൽ പ്രവാസത്തിലാണ് കഴിയുന്നത്. അതേസമയം, തനിക്കെതിരെ വന്ന വധശിക്ഷാ വിധിയോട് ഷെയ്ഖ് ഹസീന ശക്തമായി പ്രതികരിച്ചു. ഇടക്കാല സർക്കാരിലെ തീവ്രവാദ വ്യക്തികളുടെ ‘കൊലപാതക ലക്ഷ്യം’ ആണ് ഈ വിധിയിലൂടെ വെളിവാകുന്നത് എന്ന് അവർ ആരോപിച്ചു. വിധി പക്ഷപാതപരവും രാഷ്ട്രീയ പ്രേരിതവുമാണ് എന്ന് പറഞ്ഞ ഹസീന, അന്താരാഷ്ട്ര കുറ്റകൃത്യ ട്രൈബ്യൂണലിന്റെ വിധി നിരസിച്ചു.

“ജനാധിപത്യപരമായ അധികാരമില്ലാത്ത, തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടാത്ത ഒരു സർക്കാർ സ്ഥാപിച്ചതും അധ്യക്ഷനായതുമായ ഒരു കപട ട്രൈബ്യൂണലാണ് എനിക്കെതിരെ പ്രഖ്യാപിച്ച വിധികൾ പുറപ്പെടുവിച്ചത്,” ഹസീന പ്രസ്താവനയിൽ പറഞ്ഞു. മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിലും, വികസനത്തിലും തന്റെ സർക്കാരിനുണ്ടായിരുന്ന മികച്ച റെക്കോർഡിനെക്കുറിച്ചും അവർ വിശദീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.