ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ തിളക്കമുള്ള ഒരു അധ്യായമായിരുന്നു സീതാറാം യെച്ചൂരി. വിദ്യാർത്ഥി നേതാവായി തുടങ്ങി, ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ അതികായന്മാരിലൊരാളായി, പ്രതിപക്ഷ നിരയെ ശക്തിയുക്തം നയിച്ചിരുന്ന അനിഷേധ്യ നേതാവായി അദ്ദേഹം മാറി. രാജ്യസഭയിലെ മികച്ച പാർലമെന്റേറിയനായും സി.പി.ഐ.(എം) ജനറൽ സെക്രട്ടറിയായും അദ്ദേഹം ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ തന്റേതായ വ്യക്തിമുദ്ര പതിപ്പിച്ചു.

നിലപാടുകൾകൊണ്ടും ആദർശ ധീരത കൊണ്ടും, ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ മികച്ച ഒരേടായിരുന്നു യെച്ചൂരി. ശ്വാസകോശ അണുബാധ യെച്ചൂരിയെ വീഴ്ത്തിയിട്ട് ഒരാണ്ട് തികയുകയാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഒന്നാം ചരമവാർഷികത്തിൽ, ആ ധീരനായ കമ്യൂണിസ്റ്റിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തെയും പോരാട്ടങ്ങളെയും നമുക്ക് ഒന്നുകൂടി ഓർക്കാം.

ഡൽഹിയിലെ സെന്റ് സ്റ്റീഫൻസ് കോളേജിൽ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദം നേടിയ ശേഷം, യെച്ചൂരി ജവഹർലാൽ നെഹ്റു സർവകലാശാലയിൽ (JNU) ചേർന്നു. അവിടെ വെച്ചാണ് അദ്ദേഹം ഇടതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ കൂടുതൽ സജീവമാകുന്നത്. 1974-ൽ സ്റ്റുഡന്റ്സ് ഫെഡറേഷൻ ഓഫ് ഇന്ത്യയിൽ (SFI) ചേർന്ന യെച്ചൂരി, അടിയന്തരാവസ്ഥക്കെതിരെ ശക്തമായി പോരാടി. അതിന്റെ പേരിൽ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു.

1977-ൽ ജെ.എൻ.യു സ്റ്റുഡന്റ്സ് യൂണിയൻ പ്രസിഡന്റായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട അദ്ദേഹം പിന്നീട് എസ്.എഫ്.ഐയുടെ അഖിലേന്ത്യാ പ്രസിഡന്റായി. 1975-ൽ സി.പി.ഐ.(എം) അംഗമായ യെച്ചൂരിയുടെ സംഘടനാപാടവം പാർട്ടി കേന്ദ്ര നേതൃത്വത്തിന്റെ ശ്രദ്ധ പിടിച്ചുപറ്റി. 1985-ൽ അദ്ദേഹം പാർട്ടി കേന്ദ്രകമ്മിറ്റിയിലും 1992-ൽ പോളിറ്റ്‌ബ്യൂറോയിലും അംഗമായി.

പാർലമെന്ററി ജീവിതം: മതേതരത്വത്തിന്റെ കാവലാൾ

2005 മുതൽ 2017 വരെ പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ നിന്ന് രണ്ട് തവണ രാജ്യസഭാംഗമായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട യെച്ചൂരി, പാർലമെന്റിലെ ഏറ്റവും മികച്ച പ്രാസംഗികരിൽ ഒരാളായിരുന്നു. സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രജ്ഞൻ എന്ന നിലയിൽ സാമ്പത്തിക വിഷയങ്ങളിലും, ചരിത്രത്തിലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ അറിവ് ഉപയോഗിച്ച് രാഷ്ട്രീയ വിഷയങ്ങളിലും അദ്ദേഹം നടത്തിയ പ്രസംഗങ്ങൾ ശ്രദ്ധേയമായിരുന്നു.

മതേതരത്വം, ഫെഡറലിസം, സാമൂഹ്യനീതി തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ശക്തമായ നിലപാടുകൾ സ്വീകരിച്ചു. 2008-ൽ യു.പി.എ. സർക്കാരിന് സി.പി.ഐ.(എം) നൽകിയിരുന്ന പിന്തുണ പിൻവലിക്കാൻ കാരണമായ ഇന്ത്യ-അമേരിക്ക ആണവ കരാറിനെതിരെയുള്ള യെച്ചൂരിയുടെ നിലപാട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിലെ ഒരു നിർണായക ഘട്ടമായിരുന്നു. രാജ്യത്തിന്റെ വിദേശനയത്തെ അട്ടിമറിക്കുന്നതാണ് ഈ കരാറെന്ന് അദ്ദേഹം വാദിച്ചു.

യുണൈറ്റഡ് ഫ്രണ്ട് (1996)

1996-ൽ യുണൈറ്റഡ് ഫ്രണ്ട് സർക്കാർ രൂപീകരിക്കുന്നതിൽ യെച്ചൂരി ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു. ബി.ജെ.പി അധികാരത്തിൽ വരുന്നത് തടയാൻ സി.പി.ഐ.(എം) സർക്കാരിനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിനായി അദ്ദേഹം ശക്തമായി വാദിച്ചു. ജോതി ബസുവിനെ പ്രധാനമന്ത്രിയാക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ നിർദ്ദേശം പാർട്ടി തള്ളിയത് ചരിത്രപരമായ അബദ്ധമായിരുന്നുവെന്ന് ബസു പിന്നീട് അഭിപ്രായപ്പെട്ടിരുന്നു.

ഇന്ത്യ-അമേരിക്ക ആണവ കരാർ (2008)

ഇന്ത്യ-അമേരിക്ക ആണവകരാറിനെ എതിർത്തതിനെ തുടർന്ന് യു.പി.എ. സർക്കാരിനുള്ള പിന്തുണ സി.പി.ഐ.(എം) പിൻവലിച്ചു. ഇന്ത്യ അമേരിക്കയുടെ “ജൂനിയർ സ്ട്രാറ്റജിക് സഖ്യകക്ഷി” ആകുന്നതിനെ യെച്ചൂരി എതിർത്തു.

ഇന്ത്യ മുന്നണിയുടെ രൂപീകരണം

2024-ലെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ബി.ജെ.പിയെ നേരിടാൻ രൂപീകരിച്ച ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ ഡെവലപ്‌മെന്റൽ ഇൻക്ലൂസീവ് അലയൻസ് (INDIA) അഥവാ ‘ഇന്ത്യ’ സഖ്യത്തിന്റെ രൂപീകരണത്തിൽ യെച്ചൂരിക്ക് നിർണായക പങ്കുണ്ട്. കോൺഗ്രസുമായി സി.പി.ഐ.(എം) ന് ചരിത്രപരമായി എതിർപ്പുണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, മതേതരത്വവും ജനാധിപത്യവും സംരക്ഷിക്കാൻ ഒരുമിച്ചുള്ള പോരാട്ടം ആവശ്യമാണെന്ന് അദ്ദേഹം വിശ്വസിച്ചു.

മതേതരത്വവും വർഗീയതയും സംബന്ധിച്ച നിലപാടുകൾ

തൻ്റെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിലുടനീളം യെച്ചൂരി മതേതരത്വത്തിനുവേണ്ടി നിലകൊണ്ടു. “ഹിന്ദുത്വ വർഗീയത”യെയും മതത്തെ രാഷ്ട്രീയവുമായി കൂട്ടിക്കലർത്തുന്നതിനെയും അദ്ദേഹം നിരന്തരം വിമർശിച്ചു. പൗരത്വ (ഭേദഗതി) നിയമം (CAA) പോലുള്ള വിഷയങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം ശക്തമായ നിലപാടുകൾ സ്വീകരിച്ചു.

പാർട്ടി ജനറൽ സെക്രട്ടറി പദവിയിൽ

2015-ൽ സി.പി.ഐ.(എം) ജനറൽ സെക്രട്ടറിയായി ചുമതലയേറ്റ യെച്ചൂരി, പാർട്ടിയുടെ നയങ്ങളെ കാലഘട്ടത്തിനനുസരിച്ച് നവീകരിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. മുൻ ജനറൽ സെക്രട്ടറി ഹർകിഷൻ സിംഗ് സുർജിത്തിൻ്റെ വിശാലസഖ്യ രാഷ്ട്രീയ തന്ത്രങ്ങൾ തന്നെ യെച്ചൂരിയും പിന്തുടർന്നു. വർഗീയ ശക്തികളെ നേരിടാൻ വിശാലമായ മതേതര സഖ്യങ്ങൾ രൂപീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകത അദ്ദേഹം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. 2024-ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികളെ ഒരുമിപ്പിച്ച് ഇന്ത്യ മുന്നണി രൂപീകരിക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹം നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. കോൺഗ്രസ് ഉൾപ്പെടെയുള്ള പാർട്ടികളുമായി സി.പി.ഐ.(എം) സഹകരിക്കുന്നതിന് നേതൃത്വം നൽകിയത് യെച്ചൂരിയായിരുന്നു. രാഷ്ട്രീയ പ്രതിസന്ധികളിലും അദ്ദേഹം ശാന്തനായി കാര്യങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്തു.

ഒരു പ്രമുഖ എഴുത്തുകാരനായിരുന്ന അദ്ദേഹം ‘Left Hand Drive’ എന്ന പേരിൽ ഹിന്ദുസ്ഥാൻ ടൈംസിൽ കോളമെഴുതിയിരുന്നു. സി.പി.ഐ.(എം) വാരികയായ ‘People’s Democracy’ യുടെ എഡിറ്ററായും പ്രവർത്തിച്ചിട്ടുണ്ട്. ‘Global Economic Crisis: A Marxist Perspective’, ‘The Great Revolt: A Left Appraisal’ തുടങ്ങിയ പുസ്തകങ്ങളും അദ്ദേഹത്തിന്റെ രചനകളാണ്.